Toen onze kinderen nog klein(er) waren, leefden ze zich (veilig) uit op die leuke hobbelpaadjes net naast de piste. Inmiddels zijn het tieners en willen ze – onder invloed van al die gave YouTube video’s – het liefste zo veel mogelijk de ‘poeder’ in. Daarom hebben we een afspraak met Michael. Hij is gecertificeerd berggids en laat ons op een veilige manier vooor het eerst kennis maken met off-piste skiën in Obertauern.
90% slechte sneeuw – 10% hemelse poeder
Na een kort ritje met de Grünwaldkopfbahn kan onze ‘les’ beginnen. De zon steekt fel af tegen de blauwe hemel en de ribbels van de piste zien er aanlokkelijk uit. Wij gaan echter direct van de piste af. Michael wil zien hoe onze skitechniek is. De laatste sneeuwval is al een paar dagen terug. Een kleine tegenvaller, wij hoopten op kniediepe, zachte poedersneeuw, maar het terrein is flink verspoord.
Onze vriendelijke gids vertelt echter dat dit er ook bij hoort.
Bij off-piste skiën denken wintersporters aan het trekken van de eerste sporen in een onberoerde dikke laag sneeuw. In de praktijk bestaat de afdaling echter 90% van de tijd uit ‘slechte’ sneeuw. Tegelijkertijd is dit ook een goede training. Niet alleen voor onze skitechniek, maar ook om ons te introduceren met de gevaren buiten de piste en hoe we ons daar op kunnen voorbereiden.
Er blijft altijd een risico – 15-18 cruciale minuten
Goed om te weten: aan off-piste skiën kleven altijd risico’s. Zelf wanneer het lawinegevaar 1 op een schaal van 5 is, kan er nog altijd een lawine afgaan. En komt er iemand onder een lawine, dan telt elke minuut. Bijna alle wintersporters die onder een lawine komen, leven nog als de lawine tot stilstand komt. Na 15-18 minuten verandert dat snel. Door zuurstofgebrek beginnen dan de hersencellen te sterven met uiteindelijk de dood als gevolg. In zo’n geval telt iedere minuut!
Prio 1: leren omgaan met de ‘drie-eenheid’
De belangrijkste les die we daarom vandaag leren is de omgang met lawinepieper, schep en sonde. Dit is de ‘heilige’ drie-eenheid. Het hoogstnoodzakelijke wat je nodig hebt om iemand die bedolven wordt onder een lawine weer terug te vinden. Dat werkt ongeveer als volgt:
- lawinepieper – de stelt je in staat om op basis van radiosignalen het ‘slachtoffer’ onder de lawine grofweg te lokaliseren.
- een sonde – een 4 meter lange stok – helpt je om te bepalen waar het slachtoffer precies ligt.
- de schep heb je nodig om het slachtoffer zo snel mogelijk uit te graven.
Natuurlijk is de werkelijkheid veel complexer en zijn er routines en werkwijzes die je helpen om – zo snel mogelijk – het slachtoffer weer boven de sneeuw te krijgen. Maar daarvoor raad ik je vooral aan om zelf een cursus te doen. Simpelweg omdat het te complex is om hier uit te leggen.
Extreem vermoeiend en stressvol
Na een uitgebreide uitleg, is het tijd om onze kennis in de praktijk te testen. Onze tieners begraven een rugzak met pieper onder een flinke laag sneeuw. Aan ons de taak om hem weer terug te vinden. Vol gas starten we onze zoektocht. Ons ‘slachtoffer’ ligt meer dan 50 meter verderop. Al klimmend en rennend proberen we zo snel mogelijk het signaal van de pieper op te pikken. Ondanks dat het slechts een oefening betreft, merken we hoeveel stress het zoeken met zich mee brengt. Wanneer we een kleine vier minuten later onze opdracht voldaan hebben, moeten we echt even bijkomen.
We nemen ons voor dit de komende weken regelmatig met onze jongens te oefenen. Zij zijn er overigens een stuk sneller in dan wij, na 2,5 minuut hebben zij hun pieper al gevonden. Ergens schept dat ook wel weer vertrouwen.
Freeriden: spannend, maar wel héél gaaf
Het off-piste zelf is een hele gave ervaring. Als kind van een skileraar is Michael opgegroeid in Obertauern en hij kent het skigebied op zijn duimpje. Hij neemt ons mee een natuurlijke halfpipe in en laat ons een paar goed bereikbare hellingen zien. Het afdalen over ongeprepareerde pistes is spannend, maar al snel merken we dat onze skitechniek heel snel beter wordt. Dit is wel echt genieten hoor!
Over lawines leer je niet in dagen, maar in jaren
Na een dag off-piste met onze gids hebben we veel geleerd. Maar tegelijkertijd zijn we ons meer dan ooit bewust van de gevaren en het gebrek aan kennis dat we hebben als het gaat om off-piste skiën en lawines. We weten hoe we elkaar kunnen vinden mocht een van ons bedolven worden onder een lawine.
Daarnaast is ons maar al te duidelijk geworden dat je in een paar dagen nog maar weinig kan leren over lawines. Er zijn zo veel factoren die van invloed zijn dat het jaren duurt voordat je een goede inschatting kunt maken. Oude sneeuwlagen, steilheid, expositie, de invloed van de zon en weersveranderingen: allemaal hebben ze invloed om de stabiliteit van het sneeuwdek. En als er een lawine los gaat zijn er nog zo veel keuzes die je moet maken. Hoe groot is de lawine? Hoeveel slachtoffers zijn er? Moeten we de bergredding bellen? Om er een paar te noemen.
Het is daarom aan te raden om altijd met een gids off-piste te gaan. Zij kennen de gevaren en weten ook hoe ze de kans op een ongeluk zo klein mogelijk kunnen maken.
Obertauern: freeride bestemming
het meest sneeuwzekere skigebied van Oostenrijk
Onze eerste kennismaking met freeriden deden wij op in Obertauern. Dit is het meest sneeuwzekere skigebied van Oostenrijk. Het skidorp, dat op 1.714 meter hoogte ligt, is gemiddeld maar liefst 214 dagen bedekt met sneeuw. Iedere winter valt er bijna 9 meter sneeuw en de gemiddelde sneeuwhoogte is maar liefst 264 centimeter.
Het is daarom niet zo gek dat er hier enorm veel mogelijkheden zijn om off-piste te skiën. Het leuke aan Obertauern is dat veel terrein vanuit de lift bereikbaar is. Ook zijn er een aantal ‘Freeride Checkpoints’ waar je je lawinepieper kunt controleren, het actuele lawinegevaar kan bekijken en meer informatie over temperatuur, sneeuwcondities en sneeuwhoogte kunt vinden.
Gidsen genoeg
Maar zoals gezegd off piste skiën brengt risico’s met zich mee. Wij raden daarom iedereen aan om met een gids op pad te gaan. Gelukkig zijn er in Obertauern meerdere skischolen en skigidsen te vinden.
Eigenaar op-wintersport en skigebieden expert
Frank is wintersporter in hart en nieren. Hij staat al sinds 1982 op de ski’s en was ooit skileraar. Tegenwoordig woont hij met zijn gezin in Oostenrijk en bezoekt hij de hele winter verschillende skigebieden. Daarnaast test hij doorlopend nieuwe skikleding en gear en brengt hij skigebieden in kaart.
voormalig skileraar
40+ jaar wintersport ervaring
70+ skigebieden bezocht
8 wintersportlanden
